De natuur in. Leren over de functies van het tropisch regenwoud. De waarde ervan inzien. Bewust worden van het belang het regenwoud te behouden voor nu en toekomstige generaties. En oplossingen hiervoor ontwikkelen.
Amazon Fund ondersteunt veldwerkprogramma's voor het voortgezet onderwijs in de Amazone. In 2019 namen zes scholen deel. Dit programma is onderdeel van het project "Natuur en Milieueducatie in het Amazonegebied".
Foto's activiteiten 2019
- Rurrenabaque: Afval opruimen tijdens Wereldtoerismedag
- Rurrenabaque: Theorie veldwerk
- Rurrenabaque: Zaailingen t.b.v. herbebossing en aanplant
- Rurrenabaque: Aanplant bomen
- Rurrenabaque: Veldwerk nabij NP Madidi
- Rurrenabaque: Lunch en ontspanning tijdens het Veldwerk
- Tambopata National Reserve
- Tambopata National Reserve: Natuurervaring op meer
- Tambopata National Reserve: Veldwerk
- Rurrenabaque: Veldwerk nabij NP Madidi
Zonder kennis van en betrokkenheid bij de natuur blijft de noodzaak van het behoud van het tropisch regenwoud vaag en abstract. Praktisch natuuronderwijs wekt belangstelling en enthousiasme bij jonge mensen om in en met de natuur te werken en is zo het startpunt van bewustwording over natuurbescherming.
Bovendien kan met bewustwording niet vroeg genoeg begonnen worden want jongeren bepalen mede de toekomst. Praktisch natuuronderwijs is investeren in de toekomst.
Bosbranden in de Amazone
De laatste tijd zijn de thema's illegale houtkap, mijnbouw, bosbranden en brandstichting voor landontginning in het Amazonegebied uitgebreid in de pers aan de orde. Ontbossing in het gebied in een stroomversnelling geraakt. Wat opvalt is dat er veel wordt geschreven over hoe die branden te stoppen: brandblusvliegtuigen, blusmateriaal, etc. Maar dit is vooral symptoombestrijding. Structureel nodig zijn maatregelen die de bewustwording onder de lokale bevolking ontwikkelen. Gericht praktisch onderwijs is daarbij essentieel en het Natuur- en Milieueducatie Project van Amazon Fund kan daar in belangrijke mate aan bijdragen.
Locaties projecten
Betrokken organisaties
Het project wordt uitgevoerd door lokale organisaties/deskundigen in het Amazonegebied van Bolivia en Peru en in Nederland. Het project bevordert de kennis van het Amazonegebied en draagt bij aan de bewustwording om het regenwoud in stand te houden, de natuurlijke hulpbronnen duurzaam te gebruiken en de inheemse leefgebieden te beschermen.
Leerlingen, leraren, natuurgidsen en ouders worden bij het veldwerk betrokken. Er wordt aandacht besteed aan het integreren van praktisch natuuronderwijs in het reguliere onderwijsprogramma.
Bij de ontwikkeling van lesmateriaal voor het veldwerkprogramma wordt gebruik gemaakt van kennis en ervaring van de partnerorganisaties Eco Rurrenabque (Bolivia) en Picaflor (Peru) en individuele deskundigen in de regio en in Nederland.
Mede dankzij financiële ondersteuning van het Rabofoundation Medewerkers Fonds, het WNF-INNO fonds, Stichting BEE en particuliere donateurs wordt dit project mogelijk gemaakt. Voor de continuïteit van het project zijn echter meer fondsen nodig.
Steun dit project
Word vrijwilliger, doneer of
Veldwerk en bosherstel Bolivia 2019
In juli 2019 is uitvoerend partner Eco Rurrenabaque uit Bolivia met een programmavoorstel gekomen voor het voortgezet onderwijs. Met als hoofdthema's bosherstel, stadsvergroening, afval en bewustwording. Amazon Fund faciliteerde een proef en sinds september zijn 250 leerlingen van 6 scholen aan de slag gegaan. De activiteiten vonden plaats in Rurrenabaque en twee rurale inheemse gemeenschappen.
Tijdens Wereldtoerismedag (27 september 2019) organiseerde Eco Rurrenabaque een afvalopruimdag om in Rurrenabaque te wijzen op de ernst van het afvalprobleem. De nadruk lag op de noodzaak om het gebruik, met name van plastic, te minimaliseren. Dit initiatief heeft een vervolg gekregen in de vorm van workshops over vast afval en het verzamelen ervan.
De recente bosbranden in het Amazonegebied in 2019 waren voor onze partnerorganisatie Eco Rurrenabaque mede aanleiding om schoolprojecten op te zetten op het gebied van bosherstel. Er zijn zaailingen van typische Amazonebomen gekocht. Na presentaties in de klas volgden enkele bezoeken aan inheemse gemeenschappen in de omgeving van Rurrenabaque en werden de eerste bomen geplant. Direct contact met inheemse bewoners is voor leerlingen van grote waarde. Daarbij worden ze zich bewust van de noodzaak het bos te behouden. Daarnaast kregen de leerlingen voorlichting over het functioneren van het regenwoud en de ecosysteemdiensten van onaangetast bos.
Voor de vergroening van schoolplein en stad zijn sier- en fruitbomen gekocht en aangeplant. Het volgend jaar wil onze partner een kwekerij aanleggen waar bos-, sier- en fruitbomen worden gekweekt voor bosherstel en vergroening van de stedelijke omgeving.
Veldwerk Peru 2019
In oktober 2019 vond de eerste veldwerk excursie plaats. Achttien scholieren vertrokken onder begeleiding van Laurel Hanna (Picaflor Research Centre) en
Edgar Checya Alata (docent colegio Trilce) uit Puerto Maldonado naar het veldstudiecentrum Centro Sachavacayoc (eigendom van het prestigieuze Colegio Newton uit Lima), gelegen in het Tambopata National Reserve. De reis ging per boot.
Tijdens een boswandeling van zeven kilometer voerden de leerlingen allerlei praktische veldwerkopdrachten uit. Na de lunch bij een oerwoudmeer werd een uur rondgepeddeld. Daarna volgde de wandeling terug naar het veldstudiecentrum.
De leerlingen waren diep onder de indruk. Nooit eerder hadden zij zo'n luxe/toeristische plaats bezocht (laat staan er gegeten). De manager van het centrum, Marco Caceres, is opgegroeid in Maldonado en is als ongeschoolde jongen twintig jaar geleden in dit centrum begonnen te werken; hij heeft zich ontwikkeld tot een uitstekende manager en een zeer deskundige oerwoudgids, ook in het Engels. Een prima rolmodel.
Naast de oerwoudkennis die de leerlingen hebben opgedaan maakten de levenslessen indruk. De eerste les kregen de leerlingen bij de eerste woorden van de manager toen ze in de boot waren gaan zitten. Naar aanleiding van het verlate vertrek zei hij: "Laat ik beginnen met iets dat ik maar één keer zal zeggen en dat je nooit meer moet vergeten: Turismo es muy, muy punctual!".
Terugblik
Op verzoek van de inheemse bevolking van Rurrenabaque in het Boliviaanse Amazonegebied startte Amazon Fund in 2013 met het faciliteren van een 2-jarig natuur- en milieueducatie proefproject met praktisch veldwerk voor het voortgezet onderwijs.
De twee Nederlandse biologen Annelies en Dolf Andringa
De start van het veldwerkprogramma nam veel extra tijd door het ontbreken van een geschikte lokale partnerorganisatie. Begonnen werd met het ontwerp en try-out van een veldwerkpracticum voor een beperkt aantal leerlingen op een eco-centrum in het oerwoud. De afstand naar dit centrum (over de rivier) bleek een extra handicap en risico en voor het tweede jaar werd gezocht naar een veldwerklocatie dichterbij. Zes scholen namen deel aan het veldwerkprogramma met in totaal 61 leerlingen in 2013 en 285 leerlingen in 2014. De leerlingen zijn van de 4e, 5e en 6e klassen. In totaal werden 24 vakdocenten biologie getraind door middel van participatieve workshops. Ook werden 6 inheemse natuurgidsen getraind in technieken van kennisoverdracht aan scholieren. In beide jaren werd het programma gefaciliteerd door een tweetal Nederlandse biologen, actief als vrijwilligers.
In 2015 werden de resultaten van het 2013-2014 proefproject geëvalueerd als basis voor toekomstige vervolg activiteiten. Als belangrijkste conclusies kunnen worden genoemd:
- Praktisch natuuronderwijs is goed opgepakt door de scholen en, na enige aarzeling, ook door de schoolinspectie. De scholen waarderen het innovatieve karakter van praktisch natuuronderwijs en de intentie van de scholen om door te gaan is aanzienlijk.
- Voor continuïteit is goed les- en instructiemateriaal essentieel, aangepast aan de lokale Amazone omstandigheden en het schoolcurriculum.
- Naast goed les- en instructiemateriaal is de assistentie van een lokale natuur- en milieu organisatie belangrijk, vooral in de beginjaren.
- De variatie in de lokale omstandigheden binnen het Amazonegebied is groot. Vooral voor veldwerk activiteiten dient het les- en instructiemateriaal vooral een “ideeën kader” te zijn, waarbinnen de scholen hun eigen programma kunnen ontwikkelen en samenstellen.
Uitgaande van de ervaringen van het proefproject wordt sinds 2018 gewerkt aan een programma met veldwerkactiviteiten, niet alleen in Bolivia sinds 2019 ook in het Peruaanse Amazonegebied van Puerto Maldonado en met Picaflor als lokale partnerorganisatie.