Schooltuinen zijn een goede manier om leerlingen vertrouwd te maken met de natuur. Een vorm van praktisch natuur- en milieu onderwijs voor de basisschool. Zelf wroeten in de grond, zaaien, wieden, oogsten van groenten, vruchten en kruiden brengt leerlingen direct in contact met hun leefomgeving.
Foto's schooltuinenprogramma in en nabij Puerto Maldonado, Peru.
Locaties huidige projecten: Rurrenabaque Bolivia, Puerto Maldonado Peru.
Betrokken organisaties
Het project wordt uitgevoerd door lokale organisaties in het Amazonegebied van Bolivia en Peru en in Nederland. Het project bevordert de kennis van het Amazongebied en draagt bij aan de bewustwording om het regenwoud in stand te houden, de natuurlijke hulpbronnen duurzaam te gebruiken en de inheemse leefgebieden te beschermen.
Schoolkinderen, ouders en de hele gemeenschap worden bij de schooltuinen betrokken. Er wordt aandacht besteed aan het integreren van praktisch natuur- en milieuonderwijs in het reguliere onderwijsprogramma.
Bij de ontwikkeling van lesmaterialen t.b.v. het schooltuinenprogramma had Amazon Fund ondersteuning van Arnold Brouwer, Rosalía Torrico, Erika Perez S. (Fundación Alerta Verde - Bolivia), Ed Verheij en Henk Waaijenberg (Agromisa - Wageningen) en Alwin Verhoek.
Mede dankzij financiële ondersteuning van het Rabofoundation Medewerkers Fonds, het WNF-INNO fonds, Stichting BEE en particulieren wordt dit project mogelijk gemaakt.
Steun dit project
Word vrijwilliger, doneer of
Presentatie schooltuinprogramma in Isuyama, Laurel Hanna (links).
In Peru werkt Amazon Fund samen met het Picaflor Research Centre in Puerto Maldonado, in de zuidoostelijke Amazone oerwoud provincie Madre de Dios. Het schooltuinproject is bedoeld om basisschoolleerlingen praktische ervaring met natuur op te laten doen.
Puerto Maldonado is jarenlang een pioniersstadje geweest, met paranoothandel, (illegale) kap van tropisch hardhout en praktisch ongecontroleerde goudwinning. Vanaf de jaren zeventig is het toerisme gestaag gegroeid en is met tientallen lodges en reisorganisaties inmiddels een belangrijke bron van inkomsten, mede doordat grote, nabije oerwoudgebieden tot nationaal park zijn verklaard. De stad is daarmee steeds belangrijker geworden. Veel kleine landeigenaren werken nog op hun eigen grond, maar hun gezin woont in de stad. Zo groeien er inmiddels kinderen in Puerto Maldonado op die zelden of nooit in aanraking komen met de natuur. Ons schooltuinproject voor basisscholen is bedoeld om daarin te voorzien.
Bij de officiële start, in het dorpje Isuyama nabij Puerto Malodonado werden de gereedschappen overhandigd die waren aangeschaft met hulp uit Nederland. Het geld ervoor was bijeengebracht door leerlingen van het Heerbeeck College uit Brabant. Die Nederlandse leerlingen waren zelf in Isuyama aanwezig tijdens een bijzondere schoolexcursie en werden er hartelijk ontvangen. Ruim een jaar hadden ze zich op deze reis voorbereid, onder andere door hard te werken voor de reissom en om geld op te halen voor de door hen in Peru bezochte projecten.
Door een maandenlange onderwijsstaking verliep de start in 2017 moeizaam. Maar in 2018 is hard gewerkt aan en in de schooltuin van Isuyama, met vallen en opstaan. Vooraf was het belang duidelijk van water geven in perioden van kieming en droogte, schaduw tegen de brandende zon, maatregelen tegen heftige regenbuien en bescherming tegen rondscharrelende huisdieren als kippen en geiten.
Leerling Heerbeeck College overhandigt gereedschap.
Maar hoe dat precies te doen is in de praktijk niet altijd even makkelijk. Het was bijvoorbeeld niet genoeg om de schooltuin te omheinen. De toegang moest bovendien zo geconstrueerd worden dat die uit zichzelf sloot. Zo wordt voorkomen dat één keer niet opletten tot een geplunderde tuin leidt. Ook het beschermen van jonge planten tegen de brandende zon kon niet wachten tot omringende palmbomen groot genoeg zijn om daarvoor te zorgen. Kleine, door de leerlingen zelf gemaakte afdakjes met gras bleken (vaak) voldoende. De gemeenschap steunt het project van harte, wat goede hoop geeft voor de komende jaren. Aan het einde van het groeiseizoen, eind 2018, was een groep Nederlandse toeristen op bezoek. Die waren onder de indruk van wat er gepresteerd was.
Middenin Puerto Maldonado is in 2018 ook het Colegio Trilce gestart met een schooltuin. De omstandigheden zijn er zeer verschillend met die in Isuyama. De school heeft een flink, ommuurd terrein. Een rommelhoek naast het schoolvoetbalveldje werd opgeruimd en ingericht als schooltuin. Het beschilderen van alle mogelijke potten en bakken om zaden in te laten kiemen werd een creatieve activiteit voor de jongste leerlingen. Kippen en geiten vormen hier geen probleem. De grootste uitdaging werd het om de tuin aan alle kanten af te schermen tegen afzwaaiende ballen van het veelgebruikte voetbalveldje. Allerlei verschillende gewassen leverden in de loop van het seizoen eetbare bladeren en vruchten op. Hoewel de productie in totaal niet groot was, was het enthousiasme van de leerlingen en de docenten groot. Meerdere scholen uit de omgeving hebben aangegeven in de toekomst deel te willen nemen aan het project.
De coördinatie is in handen van Laurel Hanna van het Picaflor Research Centre.